Blog Filters
Picture for blog post E-İhracat Nedir? Nasıl Yapılır?
Tuesday, 4 April 2023

E-İhracat Nedir? Nasıl Yapılır?

Günümüzde dijitalleşme insan hayatının temelinde yer alıyor. Artık insanlar neredeyse her şeyi dijitalleşmeyle gerçekleştirebilme imkanına sahip. Öyle ki alışverişlerinden sosyal ortam oluşturmaya kadar her şeyi dijital dünya üzerinden yapma imkanına erişebiliyorlar. İşte e-ticaret böylece, dijitalleşen dünya için bilindik ve fazlasıyla kullanılan bir tabir olarak ortaya çıktı. Kısa bir tanımla e-ticaret, kişisel ya da kurumsal ticaret ortamının ve pazarının internet içerisinde oluşması anlamına gelir. Tam bu noktada e-ticaret ile uğraşan insanların karşısına e-ihracat kavramı da çıkıyor. “E-İhracat nedir?” sorusunun cevabı ise e-ticaret ile uğraşan kişilerin, ihracatlarını internet ortamı ile yapması olarak verilebilir.

Temelde ihracat, yerli üretim olan bir ürünün ya da hizmetin, döviz karşılığında diğer ülkelere satılmasına verilen isimdir. E-Ticaretin, ihracat ile buluştuğu ve ürün ya da hizmetlerin e-ticaret üzerinden pazarlanıp, diğer ülkelere gönderilmesine ise e-ihracat adı verilmektedir.

E-ihracat ile ilgilenmek isteyen kişileri en çok meşgul eden sorulardan biri ise “E-İhracat nasıl yapılır?” sorusudur. E-Ticaret yapmak için gerekli işlemlere yakın bir prosedür zinciri olsa da e-ihracat yapmak için gerekli bazı başka prosedürler de bulunmaktadır.

E-İhracat Nasıl Yapılır? Prosedürleri Nelerdir?

Ticaretle uğraşan kişilerin büyük bir bölümü, ellerinde bulunan ürün ya da hizmeti global anlamda değerlendirmek ister. Bu sebeple kişilerin ihracata yönelmesi gerekmektedir. İhracat, ülkeler arası bir ticaret ağı oluşturması nedeniyle, ihracat yapan firma ya da kişiler kadar ülkeleri de memnun etmektedir.

Günümüzde e-ihracat yapmak için birkaç yöntem bulunmaktadır. Bunlardan en kolayı, kişilerin e-ihracat yapmaya izin veren internet sitelerini tercih etmeleridir. Genellikle küçük ölçekli firmalar, global pazar yerleri bularak, bu marketlerde yer almaktadırlar ve e-ihracatlarını bu marketler üzerinden sağlamaktadırlar. Hatta bu pazar yerlerinden bazıları, insanların günlük alışveriş ihtiyaçlarını karşıladığı yerler olarak karşımıza çıkmaktadır.

İnsanların global anlamda bildiği e-ihracat siteleri bulunmaktadır. Örnek vermek gerekirse; Amazon, Aliexpress, hatta yerli bir marka olan ve yurt dışına yeni açılmış Getir gibi büyük firmalar, küçük işletmelerin e-ihracat ve e-ticaret ihtiyaçlarını karşılayacak pazarlar oluşturmaktadırlar.

E-İhracat yapmanın diğer bir yöntemi ise firmaların ya da kişilerin kendi e-ihracat platformunu oluşturmasıdır. Bu platformları oluşturmak için de internet üzerinde destek vermekte olan pek çok altyapı sitesi vardır. Firmalar, bu sitelerden altyapı hizmeti satın alarak, kendilerine ait bir e-ihracat platformu oluşturabilir ve bu platform üzerinden ticaretlerini yapabilmektedirler.

E-İhracat için Gerekli Belgeler

İnternet üzerinde hemen hemen herkes ticaret yapma ve ürün satma hakkına sahiptir. Instagram ve Facebook gibi platformlarda bile bazı insanlar, evlerinde yaptıkları el işi ürünlerini satarak yerli ticarete ve para akışına katkı sağlamaktadırlar.

E-Ticaret nispeten kolay olsa da e-ihracat, direkt devlet bütçesine de katkı sağladığı ve uluslararası bir ticaret olduğu için belli prosedürler dahilinde yapılmaktadır. Firmaların, e-ihracat için edinmesi gerektiği pek çok önemli belge bulunmaktadır. E-İhracat için izlenmesi gereken yol ve edinilmesi gereken belgeler ise şu şekilde oluşmaktadır:

  • Firmaların, Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı bulunması gerekmektedir. ETGB kısaltması ile yayımlanan beyanname, bir çeşit gümrük izni olarak geçmektedir. Belge, dijital bir şekilde hazırlanmaktadır.
  • E-ihracat atmak için firmaların, taşıyıcı firmalar adı verilen aracılara ihtiyacı bulunmaktadır. ETGB, bu taşıyıcı firmalara verilir. Böylece firmalar, e-ihracat için kullanılan ürün ya da hizmeti taşıma ve teslim etme hakkına sahip olurlar.
  • İhracat bilgi formu
  • Türkçe ve İngilizce olmak üzere, ihracat e-fatura ve kopya çıktısı. Ayrıca ihracat işlemlerinde kullanılmak üzere devlet tarafından e-fatura portalı oluşturulmuştur. Firmalar bu portal üzerinden e-fatura işlemlerini gerçekleştirebilmektedirler.
  • Çeki listesi
  • İmza sirküleri
  • Dolaylı temsil yetki belgesi

Bu belge ve aşamaları tamamlayan kişi ya da firmalar, e-ihracat yapma hakkına sahip olmaktadırlar. Herhangi bir belgenin eksikliği, e-ihracatı engellemektedir ve belgeleri eksik olan firmalara devlet tarafından, yasalarla belirlenmiş cezalar verilmektedir. Belgeler, Ticaret Bakanlığı Gümrük Müdürlüğü’nün onayından geçtikten sonra onaylanır. Bu sürecin uzun sürmesi halinde müdürlük tarafından geçici belge verilmektedir.

Mikro İhracat Nedir?

Son zamanlarda en çok kullanılan ihracat türlerinden biri mikro ihracattır. Mikro ihracat, taşıyıcı izni verilmiş hızlı kargo firmaları aracılığı ile ürün gönderimi yapılarak oluşan e-ihracat modelidir. Mikro ihracat sayesinde firmalar, küçük çaplı ürünlerinin satışını yurt dışı üzerinden yapma imkanına sahip olmaktadırlar. Bu sebeple pek çok işletme, e-ihracat kargo ihtiyaçlarını bu şekilde sağlamaktadır.

Mikro ihracat ile küçük çaplı işletmeler de e-ihracat zincirine katılarak kendi ekonomilerini geliştirirken, ülkeye de döviz sokma imkanına sahip olmaktadırlar. Bireysel tüketimde insanların küçük çaplı alışverişler yaptığını düşünürsek, küçük işletmelerin e-ihracat sistemine dahil olması pek çok açıdan ülke ekonomisine katkı vermektedir.

Devlet tarafından belirlenmiş mikro ihracat sınırları bulunmaktadır. Bu sınırların geçilmesi halinde, firmalar standart gümrük beyannamesinden sorumlu tutulmaktadır. Sınırlar dahilinde yapılan e-ihracatta ise devlet firmalara, Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı’nı ücretsiz bir şekilde vermektedir. Bu sayede devlet mikro ihracat ve e-ihracata destek vermektedir. Devlet tarafından yasalarla belirlenmiş mikro ihracat sınırları ise şu şekilde oluşmaktadır:

  • Yurt dışına gönderilecek ürünlerin ticari olması gerekmektedir.
  • Ürünün, gönderildiği ve gönderilen ülkeler arasında bir kısıtlamaya takılmamış olması gerekmektedir.
  • Ağırlık olarak 300 kilogramı geçmeyen ürünler olmalıdır.
  • Piyasa değeri olarak 15 bin euronun altındaki ürünler gönderilmelidir.

E-İhracatı, İhracat ve E-Ticaretten Ayıran Yönler

Firma sahiplerinin ya da gerçek kişilerin dijital pazarda karıştırdığı pek çok kavram bulunmaktadır. E-ihracat da bu karışıklığa sebep olan konu başlıklarından biridir. Yapısı gereği e-ihracat, çoğu bakımdan e-ticaret ve normal ihracat ile benzerlik gösterse de her biri birbirinden ayrı kavramlar olarak karşımıza çıkmaktadırlar.

E-İhracat ve İhracat

Temel olarak bir ülkede bulunan ürünlerin ve hizmetlerin, başka ülkelere satışına ihracat adı verilmektedir. E-İhracat işlemini de tam olarak bu şekilde tanımlanmaktadır. Anlam olarak iki aynı işlemin farklı yapıları ve işleyişleri bulunmaktadır. İhracat ve E-İhracatı birbirlerinden ayıran ana nokta da bu işleyiş şekilleridir.

  • İhracat yapmak isteyen firmalar ürünlerini kişiye satmazlar. Temel olarak ihracat, bir kuruluştan başka bir kuruluşa yapılan satışlardır. Bu işlem zincirine ise B2B adı verilmektedir. E-ihracatta ise firmalar, direkt müşteriler ile muhatap olarak onlara satış yapmaktadırlar.
  • Bir firma, ihracat yapabilmek için gümrük yasalarınca belirlenmiş prosedürlere uymak ve gümrük beyannamesi ile iş yapmak zorundadır. E-ihracatta tüm işleyiş ETGB ile yapılmaktadır ve ihracata göre daha hızlı bir işleyiş söz konusudur.
  • Maliyet açısından ihracat, daha kapsamlı ve maliyetlidir.
  • E-ihracat işlemleri en fazla 2 günlük bir sürenin arından gerçekleşirken, ihracatta bu süre 1 haftadır.
  • Bir firmanın ihracat yapabilmesi için gümrük müşavirlerine ihtiyacı vardır. E-ihracatta ise taşıyıcı firma prosedürlerini uygulamak yeterlidir.
  • İhracat yapacak firmanın mutlaka marka tescili yapması gerekmektedir, e-ihracatta ise tek bir kişi satış yapabilme imkanına sahiptir.

E-İhracat ve E-Ticaret

Dijital ortamda yapılmakta olan tüm ticari çalışmalar, e-ticareti oluşturmaktadır. Bazı alan kılavuzları e-ticaret işlemlerinin daha çok yerli pazar için olduğunu iddia etse de bu açıklamayı tamamen doğrulamak mümkün değildir.

  • E-İhracat ve e-ticareti birbirinden ayırmak ve farklı kavramlar olarak ele almak aslında oldukça basittir. E-İhracat, direkt ticari bir varlığın, sadece yurt dışına yaptığı satış işlemlerinin temel alınmasıdır. E-ticaret ise bu işlemlerin tamamını oluşturan dijital bir ortamdır.
  • E-Ticaret firmalarına; Trendyol, Getir, Amazon, Hepsiburada gibi kuruluşlar örnek gösterilebilir. Aynı kuruluşlar e-ihracatın de içinde bulunduğu alanlar olarak göze çarpmaktadır. Fakat aradaki en önemli fark, yerli pazar satıcılarının da bu e-ticaret platformları içerisinde bulunmasıdır. Kısaca e-ticaret büyük bir kümeyi oluştururken, e-ihracat o kümenin bir parçası olarak öne çıkmaktadır.
  • Genelde yerli pazarı içeren e-ticaret işlemlerinde, kargo ve paketleme gibi masraflar daha cüzî miktarlarda çözülmektedir. E-ihracatta ise pek çok gider kalemi bulunmaktadır. Maliyet olarak e-ihracat, genel e-ticaret hareketlerinden daha masraflı piyasa hareketleridir.

E-İhracat Sitesini Ön Plana Çıkarma

Bir ticari firma, bir piyasa hareketinde bulunmadan önce ya da bir pazarda yer almadan önce, kendi durumu ve geleceği ile ilgili bir risk analizi yapmaktadır. Bu risk analizleri pazarın durumunu, piyasaların eğilimlerini, müşteri profillerini ya da firmanın hitap ettiği kitlenin internet alışkanlıkları gibi durumları raporlamak amacı ile hazırlanmaktadır.

Günümüzde bir ticari firmanın uzun süreli bir varlık gösterebilmesi için dijital ortamda olması zorunludur. Başarılı e-ihracat hamlelerinin temelini de modern dijital çağa ayak uydurmak ve hatta bazı açılardan çağın da ötesinde olmak oluşturmaktadır. E-İhracat sitesi bulunan firmaların internet adreslerini ön plana çıkarabilmeleri için yapmaları gereken bazı hamleler ise şunlardır:

  • Risk analizi yapmış olan firmalar, internete dünyasına girmeden önce detaylı bir iş planı hazırlamalıdır. Bu iş planı hem e-ihracat temelli internet sitesinin hem de firmanın büyümesini sağlar.
  • Açılan internet sitesinde, firmaya ait ürün ve hizmetlerin detaylı açıklamaları, mümkünse görselleri bulunmalıdır. Potansiyel müşteriler için, hiç dokunmadan ve sadece dijital ortamda gördükleri ürün ya da hizmetleri satın alırken, görsel ve açıklamalar ilk intiba olarak ön plana çıkmaktadır.
  • Ödeme yöntemleri konusunda detaylı çalışmalar yapmak oldukça büyük bir önem arz etmektedir. İnsanlar, güvenli dijital ortamları daha fazla tercih etme eğilimindedirler.
  • Kurulan e-ihracat sitesinin birden fazla dil seçeneği olmalıdır. Ana dil ve İngilizcenin yanında yurt dışında oldukça fazla kitlelerce kullanılan dillerin olması, firma potansiyelinin yayılmasına ve artmasına olanak sağlar.
  • Dijital içerik yardımcılarından destek almak oldukça önemlidir. Firmalar, firma içi işleyişleri işinde uzman kişi ya da uygulamalara bırakmalıdır.
  • İnternet sitesi için yapılacak SEO çalışmaları oldukça önemlidir. Düzgün yapılan SEO çalışması e-ihracat sitesinin arama motorlarında daha kolay ulaşılmasına olanak verir.

E-İhracatın Olumlu ve Olumsuz Yönleri

Yapılması planlanan ya da yapılan her ticari hareket, içerisinde birçok risk noktası oluşturmaktadır. Yerli pazar ile yetinmek istemeyen ve işlerinin globale taşımak isteyen kişi ve firmalar için e-ihracatın pek çok olumlu ve olumsuz yönü bulunmaktadır. E-İhracatın genel olarak kabul edilen olumlu yönleri şu şekilde oluşmaktadır:

  • Devlet desteği oldukça fazladır.
  • KDV iadesi ya da vergi muafiyeti gibi çeşitli avantajları ve ödeme kolaylıkları bulunur.
  • Ödemeler döviz cinsinden alındığı için kar görece biraz daha fazladır.
  • İşletmelere ve gerçek kişilere aynı anda satış yapma imkânı vardır.
  • Döviz ile iş yapıldığı için olası ekonomik krizlerden oldukça az etkilenen bir iş koludur.

Firmalar, e-ihracatın sadece olumlu yönlerine bakarak, bu iş kolu için uygun olduklarını düşünebilirler. Fakat risk analizindeki diğer kol olan olumsuz yönler bazı firmalar için ekonomik, işlevsel ve çalışma durumları anlamında olumlu yönlere kıyasla daha ağır basabilmektedir. E-İhracatın genel olarak kabul edilen olumsuz yönleri ise şu şekildedir:

  • Rekabet, yerel pazardan globale geçtiği için oldukça fazladır. Yerli pazarda bir ürünün ikamesi daha az olabilirken, global pazarda bu durum neredeyse mümkün değildir. Bu sebeple firmaların kalite ve ekonomik anlamda güçlü olması gerekmektedir.
  • Alıcılar, global pazarda önceliği kendi yerli firmalarına verebilmektedir.
  • Maliyeti görece daha fazladır.

E-İhracat için Verilen Devlet Destekleri

Bir ülkenin ekonomik anlamda gelişmesi ve büyümesi için ülkeye giren döviz miktarı oldukça önemlidir. Ülke içerisindeki döviz akışını sağlayan iki net alan bulunmaktadır. Bunlardan biri turizm diğeri ise ihracatı yapılan ürün ya da hizmetlerdir.

E-İhracatın büyümesi ile ihracat satış boyutları azalırken, getirisi artmaktadır. Bu taşıma ve yollama maliyetlerinin azalıp gelirlerin artmasına imkân verir. Böylece hem e-ihracatı yapan firma hem de devlet yüklü bir döviz elde edebilir. Bu gibi pek çok sebeple devlet, yasalarla belirlenmiş bir şekilde e-ihracat için çeşitli teşvikler vermektedir. Bunun sebebi, firmaların uluslararası pazarda yer alması ve ülkeyi temsil ederken, ekonomik olarak da getiri sağlamasıdır. Devlet tarafından verilen e-ihracat destekleri ise şu şekildedir:

  • Belge Teşviki: Firmaların ticari varlıklarını sürdürebilmesi için tamamlaması gereken bazı belgeler bulunmaktadır. Ruhsat, izin, imza sirküleri, ticari gazete beyannamesi gibi sıralanabilecek bu belgelerin alınması için devlete tarafından belirlenen çeşitli ücretler bulunur. Devlet, e-ihracat yapacak firmalara %50’ye yakın bir belge indirimi yaparak, belge alımını kolaylaştırmaktadır.
  • Fuar Teşviki: Uluslararası fuarlarda yer almak isteyen e-ihracat işletmelerine %50 olanın devlet desteği verilmektedir.
  • Marka Tescili: E-ihracat ve ihracat yapan firmalara devlet onaylı marka tescili verilir.
  • Vergi muafiyeti ve KDV iadesi
  • %60 oranlı reklam ve tanıtım teşviki
  • Pazar araştırma masrafı ve raporlamanın karşılanması

Dijital dünyanın gerekliliklerinden biri olan e-ihracat, firmaların uluslararası alanda kendini tanıtmasına olanak sağlar. Bir firmanın büyümesi için oldukça gerekli bir iş alanıdır. Bunun yanında özellikle gelişmekte olan devletlerin de büyümesi için oldukça önemli bir iş alanıdır.

Devletler, ihracat ve e-ihracattaki pazar potansiyelini fark ettikleri takdirde üretime odaklanır. Üretime odaklanan devlet, yeni istihdam alanları yaratır ve insanlara iş olanağı sağlar. Küçük bir firmanın yaptığı e-ihracat hamlesi, böylece herhangi bir bireyin iş ve hayallerine kavuşmasını sağlar.

E-ihracat İle Alakalı Linkler:

İhracat – Ticaret Bakanlığı

Dış Ticaret – TÜİK – Veri Portalı

İhracat Yönetmeliği – Mevzuat

İhracat – İthalat – Tarım ve Orman Bakanlığı

Ramazan Akyol - E Ticaret Yöneticisi

Leave your comment

back to top
Filters