Fizibilite Nedir?

İngilizce kökenli feasible kelimesinden türeyen fizibilite kavramı yapılabilir ve uygulanabilir manalarına gelir. Uygulama ile fikir aşamalarının birbiriyle kıyaslanarak gerçeğe uygun lup olmadığı fizibilite çalışmalarının esas konusunu oluşturur. Belli bir plana göre yapılan bu çalışmalar uygulanacak olan projelerin ne kadar pratik olacağının kontrol edilebilmesini sağlar. Yatırım kararı verilmeden önce yapılan çalışmalar sayesinde ölü yatırımların önüne geçilir ve potansiyel iş fikri değerlendirilir. Başlangıç aşaması için önemli bir yol haritası oluşturan fizibilite finansal ve teknik konularda yapılan değerlendirmeleri içerir ve en sonunda bu değerlendirmeler rapor halinde sunulur. İçerisinde çok sayıda bilginin bulunması nedeniyle yatırımcılar açısından son derece önemli olan fizibilite üretimde neyin nasıl kullanılacağını gösterir.

Fizibilite Çalışması Ne Demek?

Fizibilite çalışması ya da etüdü yaparken birçok soruya yanıt aranır. Yatırım bütçesinin ne seviyede olması gerektiği, üretilen mal veya sunulan hizmetin tüketici ile nasıl bir araya geleceği, karlılığın ne olacağı, satışlardan kazanılacak miktarın ne kadar olacağı cevap aranan başlıca sorular arasında yer alır.

Çalışmalar kendi içerisinde temelde Pazar, teknik ve finansal olmak üzere üç aşamadan meydana gelir. Bu aşamaların sonunda ilgili projenin pratikte uygulanabilir olup olmadığı ortaya çıkar. Konuya göre başlangıç için gerekli olan sermaye, işletmenin gelirleri ve giderleri tahmin edilir. Elde edilen verilere göre projenin olumlu veyaa olumsuz olduğuna karar verilir. Bu veriler bir rapor halinde hazırlanır ve ilgili birimlere sunulur.

Fizibilite Çalışması Nasıl Yapılır?

Pazar araştırması fizibilite çalışmasının ilk adımını oluşturur. Sektörle alakalı kuruluş veya kurumlardan piyasa hakkında veriler toplanır. Elde edilen veriler detaylı şekilde analiz edilir. Bu aşamada iş fikri ile ilgili talep anlaşılır. Eğer istenen boyutta talep var ise bu talebin miktarı ve yapısı ile ilgili inceleme yapılır.

Pazar araştırması kısmından sonra teknik araştırma aşamasına geçilir. Pazarda yeteri kadar talep olduğu düşünülen işin teknik açıdan üretilebilir olup olmadığı kontrol edilir. Eğer teknik açıdan uygun ise bunun için gerekli olan üretim araçları belirlenir ve gerekli olan teknik altyapı ile ilgili araştırma başlatılır.

Diğer aşama olan finansal analiz kısmında ise teknik altyapı da dahil olmak üzere ne kadar sermayeye ihtiyaç duyulacağı araştırılır. Başlangıç sermayesine ek olarak gelir gider dengesi, işletme harcamaları, projenin mali açıdan ne kadar sürdürülebilir düzeyde olduğu belirlenir. Sürdürülebilirliğini anlamak için iç karlılık, yatırım piyasa değeri, geri ödeme süresi gibi unsurlar göz önünde bulundurulur. Elde edilen sonuçlara göre en uygun karar alınır.

Fizibilite Çalışmalarının Önemi

Çalışmalardan ulaşılan veriler üzerinde kar zarar hesabı yapılır, bu hesap yatırım kararı alınmasında etkilidir. Bu gibi aşamalardan meydana gelen fizibilite çalışması maliyetli ve zahmetli olarak bilinir. Çalışma daha detaylı ve kapsamlı hale geldikçe maliyet de artar. Çalışmadan önce geniş çaplı araştırma yapılır. Ön fizibilite çalışması olarak isimlendirilen bu çalışmalarda fikrin ya da projenin ne kadar uygulanabilir olduğu incelenir. Eğer olumlu biz ön izlenim varsa bu durumda fizibilite etüdü yapmanın ne kadar uygun olup olmadığı kontrol edilir. Eğer gerekli ise etüt çalışmalarına başlanır.

Fizibilite çalışmalarının en önemli faydası yanlış yatırımların önüne geçmektir. İş fikrinin gerçekçi bir bakış açısı ile değerlendirilmesini sağlayan bu çalışmalar hem motivasyon hem de maddiyat kaybının yaşanmasına engel olur. Bu nedenle çalışmaların profesyonel şekilde yürütülmesi büyük öneme sahiptir. Elde edilen veriler yatırıma doğrudan yön verecektir. Yatırım fırsatı arayışında olunduğunda pek çok kişi yalnızca olumlu tarafa odaklanır. Ancak fizibilite çalışması ile olumsuz taraflar da gerçeğe uygun şekilde görülür ve yatırımım ne derece mantıklı olduğu ortaya çıkar.

Fizibilite Çalışması Neleri Kapsar?

Fizibilite çalışmalarının kapsamı önceden bilinmelidir. Bu çalışmaların içerisinde teknik detaylar iyi gözlemlenmeli ve finansal değerlendirme yaparken risk faktörleri göz ardı edilmemelidir. Aksi halde uzun vadede bu riskler ortadan kaldırılamaz boyutlara ulaşabilir. Projenin hayata geçirilebilmesi adına yasal düzenlemelere uygun olup olmadığı kontrol edilmelidir. İlerleyen süreçte sorun yaşamamak adına yasal uygunluğa öncelik verilmelidir. Proje öncesinde fizibilite Pazar aşaması dikkatli bir şekilde tamamlanmalıdır. Bu araştırmalar olumlu ve olumsuz tüm yönler dikkate alınmalı, küçük bile olsa bütün olumsuz durumlar detaylı şekilde incelenmelidir.