Mesafeli Satış Sözleşmesi Nedir?

Mesafeli satış sözleşmesi, e ticaret olanaklarının gelişmesiyle bambaşka bir ivme kazanmıştır. Ticarete sanal bir ara yüz kazandıran mesafeli satışta, satıcı ve müşteri taraflarının menfaatlerini korumak için hukuk, bazı düzenlemelerde bulunmak zorunda kalmıştır. Mesafeli satış sözleşmesi adı altında, e ticaret ve mesafeli satış sözleşmesinde yaşanabilecek anlaşmazlıklarla ilgili değişiklikler yapılırken tarafların hakları, özellikle mağdur olan tarafın hakları, yönetmelikler doğrultusunda teminat altına alınmaktadır. Bu teminat, tarafların birbirine karşı sorumluluklar edindiği satış sözleşmeleri adı altında düzenlenmektedir.

Satış sözleşmesi, satıcı ile alıcı arasındaki anlaşmadır. Satıcı, alıcının ödemeyi kabul ettiği belirli bir fiyat karşılığında bir alıcıya bir şey teslim etmeyi veya satmayı kabul eder. Bu sözleşmelerde, mülkiyetlerin devri satıcı ürünü teslim edip ödemesini aldığında gerçekleşir.

Satıcı, sattığı ürünü teslim edemediği veya alıcının ödemesinde aksilik olduğu durumlarda sözleşmenin yürütülmesinde değişiklikler olur. Her iki taraf da durumda mülkiyeti satın alan kişiye devretmeyi kabul edebilir. Ancak, alıcı ödeme yapmazsa satıcı sattığı ürününü iade alır.

Sözleşmenin uzaktan iletişim araçlarla sağlanıyor olması sebebiyle, müşteri satın alacağı ürünü inceleme fırsatına sahip değildir. Bu gibi nedenlerle müşterilerin mağdur olmaması kurulan mesafeli satış sözleşmeleri için hukuki bazı değişiklikler yapılmıştır. Cayma hakkı, ön bilgilendirme yükümlülüğü gibi hususlar bu ayrıcalıkların içerisinde değerlendirilir.

1- Mesafeli Satış Sözleşmesi Ön Bilgilendirme Yükümlülüğü

Müşteri, Yönetmeliğin 5. Maddesinde yer alan konularda bilgilendirilmeden sözleşmeye tabi tutulamaz. Bilgilendirilmesi gereken konular, satışı gerçekleşen ürün veya hizmetin temel özellikleri, satıcı hakkında detaylı bilgiler, cayma hakkının kullanılması için gereken şartlar ve ödeme, teslimat gibi temel hususlardan oluşur.  Ön bilgilendirme yapıldığının ispat edilmesi satışı gerçekleştiren tarafa aittir. Pratikte, internet satışlarında tüketicinin yeterli bilgilendirmeyi almadan, ön bilgilendirme formu tarafına ulaşmadan tek bir butonla işlemini gerçekleştirerek sözleşmeyi onayladığı bir ortam oluşmaktadır. Satışı sağlayan taraf, satışı gerçekleştirdiği müşterinin yönetmeliğe uygun şartlarda bilgilendirildiğine emin olmalıdır. Bu durumun sağlanmadığı hallerde sözleşmenin görünürlüğü yoktur.

2- Cayma Hakkı

Yönetmeliğe göre, müşteriler mesafeli satış sözleşmelerinde, geçerli herhangi bir sebebe ihtiyaç duymadan ve herhangi bir cezai şart ödeneğe tabi tutulmadan on dört gün içinde sözleşmeden çekilebilir. Ancak bu durumun istisnaları Yönetmelik’in 15. Maddesinde düzenlenmiştir. Tüketici bu hakkını, tüketicinin birebir istekleri, ölçüleri üzerine üretilen mallarda, abonelik sözleşmesi kapsamı içerisinde satılanlar haricinde süreli yayınların satışının sağlandığı şartlarda kullanamayacaktır. Taraflarca bu istisnaların aksi bir karar vermesi de mümkündür.

Cayma hakkının kullanılabildiği hallerde, bu hakkın kullanılabilme şartları ve süreci hakkında bilgilendirmelere, ön bilgilendirme formunda yer verilmesi gerekir. Aksi takdirde cayma hakkı tüketici için 14 günle sınırlandırılmaz. Bu hakkın kullanılması için son tarih cayma süresinin bittiği tarihten sonraki 1 yıl sonuna denk gelir.

3- Diğer Hükümler

Taraflardan satışı gerçekleştiren taraf, siparişin tarafına ulaştığın andan başlayarak taahhüt ettiği zaman zarfında ürünün teslimi sağlamakla mükelleftir. Ürün satışlarında zaman zarfı her koşulda otuz günle sınırlıdır. Satıcının bu zaman zarfında teslimatı sağlamaması durumunda müşteri sözleşmeden cayabilecektir.
Siparişin teslimatının imkânsızlaştığı durumlarda bu koşulu öğrendiği andan itibaren üç gün zarfında müşteriye yazılı veya kalıcı veri formatında bildirmesi ve teslimat ödemeleriyle birlikte alınan tüm ödemeleri bildirim tarihinden itibaren on dört gün zarfında geri ödemek mecburiyetindedir.

Satıcı, ürünün müşteriye ulaşması sürecinde yaşanan kayıp ve hasarlardan sorumludur. Fakat, müşteri, ürünü satıcının iştiraki olmayan bir tarafın teslimatıyla satın almak isterse bu sorumluluk hali ortadan kalkar.

Satıcı , Yönetmelikte belirtilen cayma hakkı, bilgilendirme, teslimat ve diğer hususlardaki sorumluluklarını belgeleye her dosyayı 3 yıl süreyle saklamak mecburiyetindedir.

Belirtilen ve tarafların dikkat etmesi gereken huşuların haricinde, satışı gerçekleşen ürünün temel özellikleri, vergiler dahil fiyatlandırma bilgisi, teslimata dair tüm bilgilendirmeler, kullanılabilen ödeme yöntemleri (banka, hesap kartı; kredi kartı vb.) hakkında bilgiler, e ticaret sitesinde müşteriye iletilmelidir. Ayrıca site içerisinde, cayma hakkıyla ilgili tüm şartlar ve usul de müşteriye iletilmelidir.