Blog Filters
Picture for blog post Tüzel Kişi Ne Demek?
Tuesday, 4 April 2023

Tüzel Kişi Ne Demek?

Ticari faaliyetlerde yaygın olarak duyulan tüzel kişi kavramı yasak mevzuatlara uygun şekilde bir araya gelen kişi toplulukları anlamındadır. Resmi işlemlerde tüzel kişi toplulukları tek bir kişi olarak kabul edilir. Bir şirkette birden fazla yetkili kişi varsa bunların hepsi kanuni statüde bir tüzel kişi şeklinde geçer. Bu kişilik herhangi bir farklı amacı gerçekleştirmek ya da ticaret yapmak amacıyla bir araya gelmiştir. Çeşitli haklara sahip olabilme, borç ve alacak edinebilme, sorumluluk alabilme tüzel kişiliklerin bazı özelliklerindendir.

 

Ülkedeki en büyük tüzel kişi devlettir. Dernek ve vakıflar, belediyeler, üniversiteler bu kişilik türüne örnek olarak gösterilir. Ülke yönetiminde söz hakkı bulunan kişiler bir araya gelerek tüzel kişiliği oluşturur. Kar amacı ve yapısal özelliklerine göre dernekler kişi topluluğu, vakıflar ise mal topluluğu olarak belirtilir.

Tüzel Kişi Oluşumları Hangi Özelliklere Sahiptir?

Tüzel kişiliklerin özellikleri her daim merak konusudur. Bir oluşumun tüzel kişi olarak geçebilmesi için temelde örgütlenme, sürekli amaç ve hukuk düzeni gibi özelliklere sahip olması gerekir. Örgütlenmenin hukuksal çerçeveye uygunluğu aranır. Bu oluşum sürekli bir amaç uğrunda toplanmalıdır.

 

Tüzel kişi örgütlenmesinde amaca yönelik çeşitli organlara sahip olunur. Tüzel kişilerde bu örgüt yapısı bünyesinde bulunan organlardan meydana gelir. Organların türü ise hukuk yapısına göre belirlenir.

 

Amaç sürekli olmalı, bu amacın odak noktası ortak menfaati karşılamak olmalıdır. Daha genel ve büyük olan menfaat maddi ya da manevi olabilir. Amaca ulaşılabilmesi ve faaliyetlerin devam ettirilebilmesi için ilgili topluluğa hukuk düzenine uygun bağımsızlık vasfı verilir ve bu sayede topluluk tüzel kişi halini alır.

Tüzel Kişi Şirketlerin Sahip Olduğu Haklar

Tüzel kişilerin sahip olduğu haklar kullanıcılara çeşitli ayrıcalıklar tanır. Gerçek kişilerin e-imza hakkı yokken bu imkan tüzel kişiliklerde vardır. Gerçek kişi şahıs şirketi kurarak tüzel kişiliğe geçtiğinde imza konusunda avantaj elde eder.

 

Benzer durum e-tebligat için de geçerlidir. Tüzel kişilerin e-tebligat sistemine kayıt olma hakları bulunur. Tebligatta alıcı, içerik teyidi ve gönderici, alım ve gönderim zamanları gibi detaylar yer alır. Bu detayların ispat edilebilmesi tebligatta bulunan elektronik imza ve zaman damgası ile mümkündür.

Kimler Tüzel Kişi Olabilir?

Yasal açıdan herhangi bir engeli olmayan tüm gerçek kişiler gerekli şartları sağladıkları sürece tüzel kişi olma hakkına sahiptir. Tüzel kişilik için tek bir kişi sınırlaması yoktur. Gerçek kişinin tüzel kişiye dönüşebilmesi için şahıs şirketi olması gerekir. Diğer durumlar için birden fazla gerçek ya da tüzel kişi bir araya gelmelidir. Eğer tüzel kişi tacir unvanı ise ticari amaç için örgütlenen topluluklara verilecektir.

 

E-ticaret şirketlerinin tüzel kişi olup olmaması tescil işlemine bağlıdır. Bir ya da birden fazla kişi tarafından kurulan e-ticaret şirketleri tescil işleminin ardından tüzel kişilik kazanır. Birden fazla e-ticaret şirketi bir araya gelerek farklı tüzel kişiliği olan yeni bir e-ticaret şirketi de kurabilirler. Tüzel kişi şirket kurmak için gerekenler şirketin türüne ve kuruluş amacına göre farklılık gösterecektir.

Tüzel Kişi Oluşum Çeşitleri Nelerdir?

Tüzel kişi unvanına sahip olan oluşumlar kendi içerisinde kamu ve özel hukuk tüzel kişiliği olmak üzere iki gruba ayrılır. Kamu tüzel kişiliklerinin kurulabilmesi yalnızca kanunla mümkündür ve bu kanun devlet tarafından çıkarılmalıdır. İlgili oluşumun sonlandırılması ise yalnızca bir kanun ile olacaktır. Özel hukuk kişiliklerinde ise kanuna gerek yoktur; ilgili şartları taşıyan gerçek kişi ya da topluluk tüzel kişi olabilir.

 

Kamu tüzel kişiliklerinden bazıları şunlardır: Üniversiteler, il özel idareleri, belediyeler, TÜBİTAK, sosyal güvenlik kurumu, vakıflar genel müdürlüğü, karayolları genel müdürlüğü, radyo ve televizyon üst kurulu, bilgi teknolojileri ve iletişim kurumu, enerji piyasası düzenleme kurumu, savunma sanayi müsteşarlığı, devlet opera ve balesi genel müdürlüğü, elektrik işleri etüt idaresi genel müdürlüğü, tütün ve alkol piyasası düzenleme kurumu.

 

Özel tüzel kişilikler ise siyasal partiler, kooperatifler, vakıflar, dernekler, sendikalar ve ticaret ortaklıkları olarak sınıflandırılır. Bu ortaklıklar içerisinde anonim şirketler, kolektif şirketler, Limited şirketleri, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket yer alır. Bu kişiliklerin kuruluşunda gerçek kişiler ya da diğer tüzel yapılar etkilidir, birden fazla gerçek kişinin ortaklığı ile kurulabilir.

Ramazan Akyol - E Ticaret Yöneticisi

Leave your comment

back to top
Filters